ΚΕΝΤΡΟ ΛΑΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ - ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ

Αποψη της τραπεζαρίας Στην "καρδιά" της Πλάκας, στο σπίτι όπου έζησε και θεμελίωσε τη σπουδή της λαϊκής μας τέχνης η μεγάλη λαογράφος Αγγελική Χατζημιχάλη, λειτουργεί από το 1980 το Κέντρο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης του Δήμου Αθηναίων. Ο Πολιτισμικός Οργανισμός του Δήμου Αθηναίων δημιούργησε ένα κέντρο λαϊκής τέχνης και παράδοσης βασισμένο στην πλούσια συλλογή της Α.Χατζημιχάλη, καθώς και σε ένα μέρος από αντιπροσωπευτικά παραδοσιακά αντικείμενα που παραχώρησε με δανεισμό η Ελληνική Λαογραφική Εταιρεία. Σκοπός του κέντρου είναι η διαφύλαξη και η συντήρηση της λαϊκής τέχνης, η έρευνα της ελληνικής παράδοσης, η γνωριμία με την ελληνική λαϊκή παράδοση των νέων γενεών αλλά και η συνεργασία με άλλους αντίστοιχους φορείς. Ο χώρος εργασίας της Αγγελικής Χατζημιχάλη Το κτίριο της Α.Χατζημιχάλη, που σχεδιάστηκε το 1924 από το γνωστό αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχου, αποτελεί ένα πάντρεμα παραδοσιακών και νεότερων στοιχείων. Το εσωτερικό είναι όλο διακοσμημένο με ξυλόγλυπτα, που σχεδίασε η ίδια η Χατζημιχάλη βασισμένη σε λαϊκά μοτίβα, και δημιούργησε ο Θωμόπουλος. Η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική διαμόρφωση των χώρων με έντονες επιρροές από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, καθώς και η ξυλόγλυπτη διακόσμηση προσδίδουν στο οίκημα ένα μοναδικό αέρα που εντυπωσιάζει κάθε επισκέπτη. Οι διάφοροι εσωτερικοί χώροι είναι διαμορφωμένοι ανάλογα με τη χρηστικότητά τους και παρουσιάζουν τα αντίστοιχα αντικείμενα που ήταν σε χρήση στον κάθε χώρο. Ετσι, ο επισκέπτης απολαμβάνει μια λαογραφική περιήγηση στο χώρο και στο χρόνο. Υφαντά, ξυλόγλυπτα, χάλκινα, κεραμικά χρηστικά αντικείμενα, αγροτικά εργαλεία, αργαλειοί, εικόνες και διάφορα άλλα καταδεικνύουν την αγάπη και το μεράκι της συλλέκτριας Α.Χατζημιχάλη για την ελληνική λαϊκή παράδοση. Τέλος, η λαογραφική βιβλιοθήκη του κέντρου περιέχει βιβλία και περιοδικά σχετικά με την εθνογραφία, τη λαϊκή τέχνη και την παράδοση του ελληνικού αλλά και του βαλκανικού χώρου, καθώς και για τη λαϊκή γλώσσα και λογοτεχνία. Αποψη της κουζίνας Η ζωή και το έργο της Αγγελικής Χατζημιχάλη Η Αγγελική Χατζημιχάλη γεννήθηκε στην Πλάκα το 1895 και μεγάλωσε σε ένα πνευματικό περιβάλλον με φανερή την επίδραση του παππού της Γρηγόρη Μπουρνιά, συμβολαιογράφου και νομισματολόγου, καθώς και του πατέρα της Αλέξιου Κολυβά, εκδότη της εφημερίδας Πρωία, γενικού γραμματέα του υπουργείου Παιδείας και γνωστού συλλέκτη βυζαντινών εικόνων. Σήμερα η περίφημη συλλογή του με τις Παναγίες βρίσκεται στο Βυζαντινό Μουσείο (γνωστή ως συλλογή Λοβέρδου). Ξεκίνησε τη δράση της στο Λύκειο Ελληνίδων, κοντά στην Καλλιρρόη Παρέν, και ήλθε σε στενή επαφή με την ελληνική παράδοση. Ιδρύει το Λύκειο Ελληνίδων Σμύρνης και αρχίζει το 1920 την έρευνά της για τους Σαρακατσάνους, η οποία ολοκληρώθηκε με την έκδοση τριών τόμων το 1959. Παράλληλα, το 1927 δημοσιεύει το πρώτο της βιβλίο για τη "Σκύρο" και αρχίζει τις έρευνές της για τα ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα και για την Ανάφη. Στη συνέχεια, επισκέπτεται συχνά τη Mακεδονία και την Ηπειρο με σκοπό τη συλλογή λαογραφικού υλικού. Aργαλειός Συνεργάζεται στενά με τον Αγγελο και την Εύα Σικελιανού για την αναβίωση των Δελφικών Γιορτών. Από το 1920 αρχίζει να οργανώνει εκθέσεις με σκοπό τη διάδοση και τη διάσωση της ελληνικής λαϊκής τέχνης, καθώς και την επίδρασή της στη λαϊκή τέχνη των Βαλκανίων. Το 1937 ιδρύει το Σύνδεσμο Ελληνικής Χειροτεχνίας, ο οποίος το 1957 μεταβάλλεται σε Κρατικό Οργανισμό Χειροτεχνίας. Η Αγγελική Χατζημιχάλη άφησε ένα εξαιρετικά σημαντικό λαογραφικό έργο και σήμερα συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πρωτοπόρους ερευνητές της ελληνικής λαϊκής παράδοσης. Κατερίνα Δελούκα